Hükümetin yeşil ve gri pasaportu aşırı kullanımla, bu pasaport sahiplerinin yurtdışı seyahatlerinde Türk vatandaşlarına uygulanan vizeye tabi olmamasını sağlama uygulamasına Avrupa Birliği karşı önlem geliştiriyor. Bu uygulamayla AB üyesi ülkeler ile İsviçre, İzlanda, Norveç ve Lichtenstein’a halen vizesiz seyahat edebilen yeşil ve gri pasaportlu Türk vatandaşları 2025’in ilk yarısından itibaren bu ayrıcalıklarını yitirmesi amaçlanıyor. Sözcü gazetesinden Ali Gülen’in haberine göre, yeşil ve gri pasaport sahipleri seyahat öncesi ETIAS sistemine kayıt olacak. 7 avro ödenecek ve ret cevabı gelenler AB’ye giremeyecek, gidenler ise sınırdan geri çevrilecek.
Uygulama sadece Türk vatandaşlarına özel değil; uygulamadan AB vatandaşı olmayan yaklaşık 1 milyar kişinin etkileneceği tahmin ediliyor. Ancak bu uygulamaya Türk yeşil ve gri pasaportların dahil edilmesi, bu vize ayrıcalığının artık Avrupa ülkelerince tanınmayacağı anlamına geliyor.

Sistem nasıl işleyecek?

Avrupa ülkelerine seyahat etmek isteyen yeşil ve gri pasaport sahipleri, seyahat öncesinde ETIAS kaydı için form doldurarak sisteme girecek. Sisteme pasaport dışında, e-mail adresi ve ödeme bilgileri girilecek. İlk sınır kontrolünde bilgiler görüntülenecek ve kişi, Türkiye’den çıkmadan bilgileri AB sistemine girilmiş olacak. Kişisel ve biyometrik verilerden sonra ret cevabı gelirse kişi AB’ye alınmayacak veya Türkiye’den çıkamayacak ve 7 avroluk ödeme de yanacak. 18 yaşından küçükler için ödeme yapılmayacak.
ETIAS’a kayıt için ilk şart, ödeme. Otomatik ödeme ya da kartla ödeminin artından ETIAS yetkilendirme süreci başlayacak. Başvuruya 96 saat (4 gün) içinde yanıt verilecek. Güvenlik kontrolünden geçen herkese, ETIAS seyahat izni verilecek. AB kaynakları bunun vize olmadığını “seyahat izni” olduğunu söylese de Türkler açısından bir anlamda bir tür vize anlamına geliyor.

Yeşil ve Gri pasaport ayrıcalığı

 

Yeşil pasaport bir diğer adıyla “Hususi pasaport”, belirli kademe ve kıdemi dolduran devlet memurlarına, kamu çalışanlarına, eski TBMM çalışanlarına, belediye başkanlarına ve tüm bunların ailelerine verilen bir pasaport türü.
Gri pasaport, ya da “Hizmet pasaportu” ise devlet için yurt dışında görev yapacak olan kişilere verilen pasaport türü; kişiye özel ve sadece görev süresini kapsıyor.

Özellikle belediyelerin gri pasaportun kötü kullanımıyla Avrupa’ya “iltica turizmi” düzenlediği 2022 yılında Malatya, Yeşilyurt’un AK Partili belediyesindeki skandal ile ortaya çıkmış, bu skandal Almanya ile soruna yol açmıştı.

Yeşil pasaporttaki durum ise bambaşka. Halen 1 milyon 200 binden fazla vatandaşın yeşil pasaport sahibi olduğu bilgisi var. Hükümet AB ile vize kolaylığı hedefinde ısrarlı olsa da bir yandan daha çok meslek grubu bu ayrıcalıktan yararlandırılarak tepkiler yumuşatılıyor. Avukatlar ve gazetecilerden sonra muhtar, bekçi ve infaz memurları da sırada. Bu meslek grupları da hizmet kapsamında olmadığı halde eş ve çocuklarını da yeşil pasaport ayrıcalığından yararlandırmak istiyor.
yeşil pasaport vize

etias yeşil pasaport